Πρέσπες – Άγιος Αχίλλειος : Το κατοικημένο νησάκι των Πρεσπών

Ο Άγιος Αχίλλειος είναι ένα μικρό κατοικημένο νησάκι που βρίσκεται στα ήσυχα νερά της Μικρής Πρέσπας. Είναι ένα από τα δύο κατοικημένα λιμναία νησιά της Ελλάδας, μαζί με αυτό της Λίμνης Παμβώτιδας στα Ιωάννινα.  

Πλέον δε θα χρειαστείτε βάρκα για να φτάσετε στον Άγιο Αχίλλειο.  Πάνω του, δεν θα βρείτε αυτοκίνητα. Θα συναντήσετε όμως, ελεύθερες αγελάδες εντός του οικισμού, έντεκα σπίτια και μια από τις πιο εύκολες και όμορφες πεζοπορικές διαδρομές στην Ελλάδα. 

Ο Μύθος και η πραγματικότητα για τον Άγιο Αχίλλειο Πρεσπών

Σύμφωνα με το μύθο που συνοδεύει τον Άγιο Αχίλλειο, εάν ένα νέο σπίτι χτιστεί πάνω στο νησί, κάποιο παλαιότερο θα γκρεμιστεί. Έτσι το νούμερο “έντεκα” είναι ο μαγικός αριθμός για τις οικίες στο υπέροχο νησί. Η πραγματικότητα όμως στον Άγιο Αχίλλειο είναι διαφορετική, αλλά εξίσου ιδιαίτερη. 

Ο Άγιος Αχίλλειος είχε, ανέκαθεν, λιγοστούς μόνιμους κατοίκους.. Οι μόνιμοι κάτοικοι ήταν είκοσι οκτώ το 2001, ενώ στην απογραφή του 2011, ο μόνιμος πληθυσμός του ήταν μόλις εικοσιένας άνθρωποι. Παλαιότερα, οι επισκέπτες προσέγγιζαν το νησί με μία από τις ξύλινες βάρκες που υπήρχαν διαθέσιμες στη λίμνη. Πλέον, στο νησάκι της Μικρής Πρέσπας δεν φτάνεις ούτε με βάρκα, ούτε με το αυτοκίνητό σου. Για να βρεθείς στον Άγιο Αχίλλειο, διασχίζεις τα περίπου 600 μέτρα της πλωτής γέφυρας που ενώνει, από τις αρχές της δεκαετίας του 2000, το λιμναίο νησί με τις όχθες της Μικρής Πρέσπας.

Στον Άγιο Αχίλλειο θα συναντήσεις ελεύθερες αγελάδες, έναν ξενώνα-καφέ, και όπως αναφέραμε και πιο πριν, λιγοστά κτίρια. Ωστόσο, η  μαγεία του Αγίου Αχιλλείου βρίσκεται στην πεζοπορική διαδρομή του νησιού και στα σημεία ενδιαφέροντος που θα συναντήσετε κατά μήκος της.

Η Πεζοπορική διαδρομή στον Άγιο Αχίλλειο Πρεσπών

Στο νησί του Αγίου Αχιλλείου υπάρχει μια εμφανής πεζοπορική διαδρομή, η οποία ξεκινά και ολοκληρώνεται στον οικισμό. Το μονοπάτι κινείται, σχεδόν, περιμετρικά από το νησί. Δεν έχει σήμανση, αλλά δεν θα τη χρειαστείτε. Η χάραξή του είναι κάτι παραπάνω από εμφανής. Η διάσχισή του έχει διάρκεια περίπου μια ώρα και τριάντα λεπτά και χαρακτηρίζεται από το μηδενικό βαθμό δυσκολίας της. Η θεά των περιπατητών προς τα γύρω βουνά και τη Μικρή Πρέσπα, είναι εξαιρετική σε όλο το μήκος της πεζοπορικής διαδρομής.

Κατά μήκος της θα εντοπίσετε εκκλησίες και Μονές, ή ότι έχει απομείνει από αυτές, οι οποίες κάποτε λειτουργούσαν στον Άγιο Αχίλλειο. Θα έχετε λοιπόν, τη δυνατότητα ν’ ανακαλύψετε την Ιερά Μονή της Παναγίας της Πορφύρας. Χτίστηκε τον 16ο αιώνα και ακόμα και σήμερα γίνονται λειτουργίες στο εσωτερικό της, συνήθως τις παραμονές των Εισοδίων της Θεοτόκου. Οι αγιογραφίες της, είναι εντυπωσιακές. Θα συναντήσετε επίσης τον,ερειπωμένο πλέον, βυζαντινό Ναό των Δώδεκα Αποστόλων, καθώς και τους Ιερούς Ναούς του Αγίου Δημητρίου και του Αγίου Γεωργίου. Το κύριο αξιοθέατο όμως, δεν είναι άλλο από τα ερείπια της βασιλικής Εκκλησίας του Αγίου Αχιλλείου.

Άγιος Αχίλλειος : Η ιστορία της βασιλικής Εκκλησίας και η σημερινή της κατάσταση

Ο Ναός του Αγίου Αχιλλείου χτίστηκε στο τέλος του 10ου αιώνα από τον Βούλγαρο Τσάρο Σαμουήλ. Σκοπός της ανέγερσης του Ναού, ήταν να στεγαστούν σ’ αυτόν τα λείψανα του Αγίου Αχιλλείου Λαρίσης, όπως και έγινε. Επιπλέον, ο Άγιος Αχίλλειος αποτέλεσε για λίγα χρόνια την έδρα του Πατριαρχείου Βουλγαρίας. Στη συνέχεια, λειτούργησε ως επισκοπικός Ναός. Η λειτουργία του, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, σταμάτησε πριν το μέσο του 15ου αιώνα.

Η εκκλησία ήταν, ως επί το πλείστον, πετρόκτιστη και είχε για το είδος της πολύ μεγάλες διαστάσεις. Διέθετε ξύλινη στέγη και το δάπεδό της ήταν στρωμένο με μεγάλες πλάκες. Αυτές, όπως και άλλα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν για την ανέγερση του Αγίου Αχιλλείου, προέρχονται από κοντινό αρχαιολογικό χώρο. Η αγιογράφηση του Ναού, φαίνεται να έγινε σε δύο φάσεις, με την δεύτερη να τοποθετείται στον 12ο αιώνα.

Σήμερα, ο Άγιος Αχίλλειος είναι ερειπωμένος. Σώζεται το μεγαλύτερο τμήμα του δαπέδου και το κάτω μέρος των τοίχων περιμετρικά. Καλύτερη είναι η κατάσταση του Ιερού και γενικότερα του πίσω μέρους του Ναού. Οι αγιογραφίες που είναι ορατές στους τοίχους της εκκλησίας είναι ελάχιστες. Ένα σημαντικό κομμάτι τους, απομακρύνθηκε από το κτίσμα και αποτελεί, πλέον, μέρος της μόνιμης συλλογής του Αρχαιολογικού Μουσείου Φλώρινας. Όσοι το επισκεφτείτε, θα έχετε τη δυνατότητα να θαυμάσετε από κοντά τις αγιογραφίες του Αγίου Αχιλλείου, οι οποίες πλέον είναι προστατευμένες από τη φθορά του χρόνου και τα καιρικά φαινόμενα. 

Η Βασιλική εκκλησία του Αγίου Αχιλλείου, είναι ένα από τα πολυφωτογραφημένα σημεία ενδιαφέροντος στις Πρέσπες και αποτελεί το πλέον αναγνωρίσιμο αξιοθέατο της περιοχής.

Γνωρίστε το νησάκι του Αγίου Αχιλλείου με σεβασμό στο τοπικό οικοσύστημα 

Ο Άγιος Αχίλλειος είναι ένας προορισμός που δεν γίνεται να παραλείψει όποιος επισκεφτεί την ευρύτερη περιοχή των Πρεσπών. Δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε πως οι Πρέσπες είναι χαρακτηρισμένες ως Εθνικό Πάρκο. Έτσι λοιπόν, κατά την παραμονή μας σ’ αυτό το υπέροχο μέρος πρέπει να δείξουμε το δέοντα σεβασμό στα φυτά και στα ζώα της περιοχής. Για το λόγο αυτό, ο Φορέας διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου Πρεσπών έχει συντάξει τον “οδηγό του καλού επισκέπτη”, τον οποίο μπορείτε να διαβάσετε εδώ. Ας τον ακολουθήσουμε όλοι, όσο πιο πιστά μπορούμε.

Σημείωση : Όσοι ενδιαφέρεστε να επισκεφτείτε το Αρχαιολογικό Μουσείο Φλώρινας, μπορείτε να επισκεφτείτε τη σχετική σελίδα, στην Πύλη Πληροφόρησης του Υπουργείο Πολιτισμού.  Εκεί θα ενημερωθείτε για τις μέρες και ώρες λειτουργίας του μουσείου.