Ζαγοροχώρια : Πέτρινα αριστουργήματα στην αγκαλιά της φύσης

Στα Ζαγοροχώρια, μοναδικά αριστουργήματα του ανθρώπου και της φύσης, δημιουργούν έναν μοναδικό ταξιδιωτικό προορισμό. Παρόμοιες εικόνες, συναντάμε δύσκολα, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο. Στα Ζαγοροχώρια, πετρόχτιστοι οικισμοί, γεφύρια απαράμιλλης τέχνης, μοναδικά τοπία που έχει δημιουργήσει η φύση, δραστηριότητες και μπόλικη παράδοση εντοπίζονται σε αφθονία σε κάθε μέρος. Τ’ αξιοθέατα είναι τόσα πολλά, που σ’ αυτό το κείμενο θα επιχειρήσουμε μια γενική καταγραφή τους, αναλύοντας το κάθε ένα από αυτά ξεχωριστά, σε επόμενα άρθρα.

Ασκήσεις επί χάρτου

Η περιοχή χωρίζεται, κατ’ ουσίαν, σε τρεις τομείς. Το Δυτικό, το Κεντρικό και το Ανατολικό Ζαγόρι. Κάθε ένας, προσφέρει μοναδικές εικόνες και εμπειρίες στον επισκέπτη. Επειδή τ’ αξιοθέατα του Ζαγορίου είναι πολλά και βρίσκονται διάσπαρτα… παντού, το μέρος που θα επιλέξετε για διαμονή θα παίξει τεράστια σημασία στο πως θα κινηθείτε και στο χρόνο που θα χρειαστεί να περάσετε εντός οχήματος για να δείτε όσο το δυνατόν περισσότερα. 

Για όσους θέλουν να γνωρίσουν τα περισσότερα από τα βασικά αξιοθέατα, μια… στρατηγική εγκατάσταση σε κάποιο ήσυχο χωριό στα σύνορα Δυτικού και Κεντρικού Ζαγορίου θα βοηθούσε σε μεγάλο βαθμό. Μερικά από τα χωρία που ταιριάζουν σ’ αυτό το κριτήριο, είναι τα Άνω Πεδινά, η Βίτσα και το Δίλοφο. Κάποια άλλα χωριά βρίσκονται στην άκρη του Ζαγορίου, αλλά συγκεντρώνουν πολύ περισσότερο κόσμο και προσφέρουν πολύ περισσότερες επιλογές σε διαμονή και εστίαση. Το Πάπιγκο και η Αρίστη είναι τρανά παραδείγματα τέτοιων περιπτώσεων.  

Σε κάθε περίπτωση, εκμεταλλευτείτε τον θαυμαστό κόσμο του διαδικτύου πριν κάνετε την τελική επιλογή. Ενημερωθείτε για τις αποστάσεις (σε χιλιόμετρα και χρόνο), ρωτήστε τον εαυτό σας με ειλικρίνεια, τι είναι αυτό που αναζητά και κάντε την τελική σας επιλογή. Δυτικό, Κεντρικό και Ανατολικό Ζαγόρι κρύβουν ξεχωριστές εικόνες και εμπειρίες ζωής. Κινηθείτε έξυπνα και ανακαλύψτε τες! 

Τα παραδοσιακά, πετρόχτιστα Ζαγοροχώρια

Αρίστη, Μικρό και Μεγάλο Πάπιγκο, Μονοδένδρι, Τσεπέλοβο, Άνω Πεδινά, Κήποι, Βραδέτο και πόσα ακόμα! Σε κάθε περιοχή του Ζαγορίου υπάρχουν υπέροχα, πετρόχτιστα χωριά, με παραδοσιακά σπίτια, αρχοντικα, ξενώνες και εξαιρετικά εστιατόρια. Τα περισσότερα είναι χτισμένα σε πλαγιές, έχουν πέτρινα καλντερίμια και πλατείες με αιωνόβια δέντρα. Μπορούμε να πούμε πως ο τουρισμός έχει… εκσυγχρονίσει, ως ένα βαθμό, τα Ζαγοροχώρια. Ωστόσο, σε κάθε χωριό, είναι βέβαιο ότι θα βρείτε σημάδια που μαρτυρούν την ιστορία και τη μακρά ύπαρξή του στο χρόνο. Οι βρύσες και οι εκκλησίες με ηλικία εκατοντάδων ετών, είναι μόνο μερικά από αυτά.

Υπάρχουν οικισμοί που σου φανερώνουν αμέσως το μεγαλείο τους και την ομορφιά τους. Υπάρχουν και αυτοί που εκ πρώτης όψεως φαίνονται αδιάφοροι και χρειάζεται να περπατήσεις αρκετά για ν’ ανακαλύψεις την αθέατη ομορφιά τους. Μιλήστε με τους καταστηματάρχες και τους ντόπιους. Οι περισσότεροι θα χαρούν πολύ να σας κατευθύνουν σωστά, ώστε να εκμεταλλευτείτε το χρόνο σας όσο πιο αποτελεσματικά γίνεται.    

Τ’ αριστουργήματα των μαστόρων

Στα Ζαγοροχώρια, οι μάστορες πήραν την πέτρα και δημιούργησαν αριστουργήματα. Για εμάς σήμερα, είναι αξιοθέατα. Για τους κατοίκους της περιοχής στο παρελθόν όμως, αποτελούσαν πολύτιμες υποδομές. Τα πέτρινα γεφύρια και οι λιθόστρωτες σκάλες, άνοιγαν δρόμους και ένωναν χωριά, όταν δεν υπήρχαν τα σύγχρονα μέσα μεταφοράς. Αποτέλεσαν πολύτιμα “εργαλεία” για την επικοινωνία των ανθρώπων και τον εφοδιασμό των οικισμών.

Αναζητήστε το γεφύρι Καλογερικό, το πιο χαρακτηριστικό στα Ζαγοροχώρια, λίγο έξω από το χωριό Κήποι. Γεφύρια υπάρχουν και στα γύρω χωριά, όπως το γεφύρι του Λαζαρίδη και του Κόκκορη στο χωριό Κουκούλι και του Μίσσιου στη Βίτσα. Γεφύρια υπάρχουν και στο Τσεπέλοβο, στην Κλειδωνιά και φυσικά στην Αρίστη. Αρκετά από αυτά βρίσκονται δίπλα στο δρόμο και δεν θα είναι δύσκολο να τα εντοπίσετε. 

Τα Ζαγοροχώρια όμως, πέρα από γεφύρια, ένωναν και σκάλες! Σκάλες λιθόστρωτες, που δημιουργούν δρόμους μέσα από απότομες πλαγιές. Η σκάλα της Βίτσας είναι μία από αυτές. Η κυριότερη όμως, και αυτή με τη μεγαλύτερη σημασία για τους κατοίκους τα παλιά χρόνια,είναι η σκάλα που βρίσκεται στο Βραδέτο. Η χρήση της ήταν… μονόδρομος για τους κατοίκους του όμορφου χωριού τα παλιά χρόνια, καθώς ο δρόμος για το χωριό, διανοίχθηκε στα μέσα της δεκαετίας του 1970.

Οι δημιουργίες της φύσης στα Ζαγοροχώρια

Σίγουρα η φύση στα Ζαγοροχώρια έβαλε τα δυνατά της! Τοπία μοναδικής ομορφιάς βρίσκονται διάσπαρτα σ’ αυτή την ξακουστή γωνιά της Ελλάδας. Ο Βίκος είναι, σε σχέση με το πλάτος και το μήκος του, το βαθύτερο φαράγγι στον κόσμο. Οι δύσπιστοι αναγνώστες, μπορούν ν’ ανατρέξουν στην έντυπη έκδοση των ρεκόρ Guinness του 2005, προκειμένου να εντοπίσουν τη σχετική καταχώρηση. Το μεγαλείο του Βίκου, μπορεί κανείς να το θαυμάσει από τις θέσεις Μπελόη & Οξυά. Η θέα προς τον πάτο του φαραγγιού αλλά και κατά μήκος της χαράδρας, μένει χαραγμένη στο νου μας για δεκαετίες. 

Στα Ζαγοροχώρια αναβλύζει ο Βοϊδομάτης. Ανακαλύψτε τις πηγές του λίγο έξω από το χωριό Βίκος και τονωθείτε στα, μονίμως παγωμένα, νερά του. Εντοπίστε τις κολυμπήθρες στο Πάπιγκο και όσοι αντέχετε, κάντε μια πεζοπορία – εμπειρία ζωής- μέχρι της Δρακόλιμνη της Τύμφης. Γενικότερα, από πολλούς οικισμούς, ξεκινούν μονοπάτια που χάνονται στην ομορφιά της φύσης και οδηγούν σε πέτρινα γεφύρια, τρεχούμενα νερά και κατάφυτα σημεία. Στα Ζαγοροχώρια, η ομορφιά της φύσης βρίσκεται σε κάθε γωνιά.

Μοναστήρια με μεγάλη ιστορία

Σ’ ένα τόπο σαν τα Ζαγοροχώρια, δεν θα μπορούσαν να λείπουν οι Μονές ιδιαίτερης ομορφιάς και πλούσιας ιστορίας. Μη παραλείψετε να επισκεφθείτε το βυζαντινό Μοναστήρι της Αγίας Παρασκευής στο Μονοδένδρι (15ος Αιώνας), τις μονες Αγιας Παρασκευής και της Ευαγγελιστρίας στα Άνω Πεδινά (18ος Αιώνας). Εξαιρετικές είναι και οι μονές της Παναγίας της Σπηλιώτισσας στην Αρίστη (16ος αιώνας) και της Βουτσάς, κοντά στο χωριό Γρεβενίτι. Εντός των οικισμών αλλά και κατά μήκος των διαδρομών σας, θα συναντήσετε ξωκλήσια και εκκλησίες με ιδιαίτερη αρχιτεκτονική και ιστορία εκατοντάδων ετών. 

Ιδανικός προορισμός για κάθε τύπο επισκέπτη 

Οι πιο περιπετειώδεις, θαρραλέοι και έχοντες καλή φυσική κατάσταση, κάντε ράφτινγκ στο Βοϊδομάτη και ανακαλύψτε τις πηγές του. Περπατήστε ως τη Δρακόλιμνη και στις πέτρινες σκάλες της περιοχής. Αναζητήστε μέσα από οδοιπορικές διαδρομές τα πέτρινα γεφύρια του Ζαγορίου και αδράξτε την ευκαιρία για να κάνετε ιππασία στην περιοχή.

Κάποιες από τις παραπάνω δραστηριότητες δεν είναι απαγορευτικές για…κοινούς θνητούς. Για παράδειγμα, για να προσεγγίσετε τις πηγές του Βοϊδομάτη, ακολουθήστε το μονοπάτι που ξεκινά λίγο έξω από το χωριό Βίκος και καταλήγει στη βάση του Φαραγγιού και τις πηγές του ποταμού, έπειτα από περπάτημα μισής ώρας.Πρόκειται για μια διαδρομή που οι περισσότεροι μπορούν να την καταφέρουν. 

Ωστόσο, υπάρχουν και διαδρομές που πρέπει να είμαστε πολύ σίγουροι για τον εαυτό μας και καλά εξοπλισμένοι για να τις ολοκληρώσουμε. Η ανάβαση προς τη Δρακόλιμνη της Τύμφης διαρκεί περίπου 4 ώρες, ενώ η διάσχιση φαραγγιού από τον Βίκο στο Μονοδένδρι απαιτεί μια πεζοπορία, που η διάρκειά της είναι περίπου 7 ώρες και 30 λεπτά. Όπως καταλαβαίνετε αυτές οι εξορμήσεις, όσο μοναδικές εμπειρίες και αν προσφέρουν, δεν πρέπει να επιχειρούνται από άτομα που δεν έχουν την ανάλογη εμπειρία και την αντίστοιχη φυσική κατάσταση. Είναι κρίμα, η υπερβολική μας σιγουριά να μας οδηγήσει σε δύσκολες και επικίνδυνες καταστάσεις, τόσο για εμάς, όσο και για τους συνοδούς μας. 

Ζαγοροχώρια: Υπέροχα και τις τέσσερις εποχές του χρόνου

Στα Ζαγοροχώρια, η φύση δημιουργεί ξεχωριστές εικόνες όλο τον χρόνο. Κάθε μια από τις τέσσερις εποχές κρύβει τις δικές τις μοναδικές εκπλήξεις. Απολαύστε τα δροσερά νερά των ποταμών το καλοκαίρι, το λευκό του χειμώνα και φωτογραφίστε την υπέροχη παλέτα των χρωμάτων της Άνοιξης και του Φθινοπώρου. Τα δημιουργήματα της φύσης και των ανθρώπων της περιοχής σας περιμένουν να τις επισκεφτείτε!